Het vernieuwde Pensioenstelsel

Iedere maand betalen werknemers en werkgevers premie voor het opbouwen van pensioen. Daarbij wordt gekeken naar de gemiddelde levensverwachting. Die is enorm gestegen want we worden gemiddeld steeds ouder. Dat betekent dat de ouderen van nu veel langer met pensioen zijn dan waar rekening mee was gehouden. En dat de pensioenfondsen dus meer en langer moeten uitbetalen dan van tevoren was berekend.

Het huidige pensioenstelsel werkt goed als mensen hun hele leven bij dezelfde werkgever werken. Maar dat is tegenwoordig niet meer zo. Mensen wisselen vaker van baan. Of ze stoppen een tijdje met werken. En als ze weer aan het werk gaan, werken ze soms minder of gaan ze aan de slag als ZZP’er. Werkenden die halverwege hun loopbaan als zelfstandigen aan de slag gaan, bouwen te weinig pensioen op.

Pensioenfondsen hebben meer vermogen dan ooit, maar de deelnemers zien dat niet terug in hun portemonnee. Met het vernieuwde stelsel zijn pensioenverhogingen eerder mogelijk. Met de nieuwe regels voor pensioen zorgen we dat we ook in de toekomst kunnen rekenen op een prettige oude dag.

De nieuwe regels voor pensioen maken inzichtelijker hoeveel geld er door jou en je werkgever aan pensioenpremie is gestort en hoe snel het bedrag voor je pensioen groeit. Het geeft beter inzicht in hoeveel geld er gereserveerd is voor jouw pensioen. Via je eigen pensioenfonds of op mijnpensioenoverzicht.nl vind je een overzicht van je huidige persoonlijke situatie en van het verwachte pensioen bij ‘normaal weer, goed weer of slecht weer’.

Het geld dat werkgevers en werknemers opzij zetten voor pensioen, wordt belegd door de pensioenfondsen. In het vernieuwde stelsel beweegt jouw pensioenvermogen mee met de economie. Dit betekent dat je vermogen eerder toeneemt als het goed gaat met de economie. Maar dat je persoonlijke pensioenvermogen ook kan afnemen als de beleggingsresultaten tegenvallen. Een pensioenfonds heeft straks wel diverse knoppen om ervoor te zorgen dat de pensioenuitkering niet te veel op en neer beweegt. Naarmate deelnemers ouder worden, kan het beleggingsrisico voor hen worden beperkt. Schokken op financiële markten kunnen worden gedempt en tegenvallers kunnen (gedeeltelijk) worden opgevangen door een zogenaamde solidariteitsreserve. Dit is een soort spaarpot waar de pensioenfondsen in tijden van economische groei geld in stoppen, zodat ze bij minder economische voorspoed tegenvallende resultaten kunnen opvangen. Hierdoor kan voorkomen worden dat bewegingen te groot worden.

Om ervoor te zorgen dat iedereen op een gezonde manier zijn pensioen haalt én dat er voor iedereen een financieel gezonde oude dag is, worden voor sommige beroepsgroepen de komende jaren extra afspraken gemaakt. Bijvoorbeeld over omscholing naar ander werk, extra verlof en over andere speciale regelingen waardoor eerder stoppen met werken mogelijk is.

Op het moment dat je met pensioen gaat, krijg je straks waarschijnlijk een extra keuze. Je kunt dan namelijk in één keer 10 procent van je pensioenkapitaal opnemen. Dit ‘bedrag ineens’ wordt waarschijnlijk al vanaf 1 juli 2024 aangeboden. Het is niet verplicht om het bedrag op te nemen

Nu zijn veel pensioenregelingen uitkeringsregelingen: deelnemers krijgen een toezegging over de hoogte van hun pensioenuitkering. Pensioenfondsen beleggen de inleg van werkgever en werknemer. Daarbij proberen ze voldoende winst te behalen om het pensioen te betalen dat is toegezegd. Ze moeten daarbij rekenen met de marktrente, die al jaren heel laag is. Dat betekent dat er ondanks goede beleggingsresultaten soms niet geïndexeerd kan worden.

In het vernieuwde stelsel zijn de pensioenregelingen premieregelingen, waarbij de premie het uitgangspunt is. Pensioenfondsen beleggen de premie die werkgevers en werknemers inleggen zo goed mogelijk. We gaan toe naar een persoonlijk pensioenvermogen. Jouw persoonlijke pensioenvermogen is het totaal van de inleg van jouzelf en je werkgever, de beleggingsresultaten min de kosten. Je ziet zo duidelijker wat er voor jou in de grote pensioenpot zit, en hoe dat vermogen meebeweegt met de economie en de beleggingsresultaten.

Twee soorten premieregelingen

De sociale partners van de pensioenfondsen kiezen samen met het fonds tussen twee soorten premieregelingen. Beide premieregelingen bieden pensioenfondsen de mogelijkheid om het beleggingsrisico af te bouwen wanneer mensen dichter bij hun pensioendatum komen. Dat voorkomt dat voor mensen die bijna met pensioen gaan de verwachte pensioenuitkering te veel schommelt. En dat de pensioenuitkering van gepensioneerden te grote bewegingen maakt.

De twee premieregelingen waar de sociale partners en fondsen uit kiezen zijn:

Solidaire premieregeling

Een Solidaire premieregeling is collectiever. Je hebt nog steeds een collectieve beleggingspot en deelt binnen het pensioenfonds samen risico’s. De solidariteitsreserve maakt het mogelijk om bepaalde risico’s (gedeeltelijk) op te vangen, bijvoorbeeld het risico op een verlaging van het pensioen.

Flexibele premieregeling

Een Flexibele premieregeling is individueler. Je hebt meer invloed op het beleggingsbeleid. Bij deze regeling kies je als deelnemer of je defensief, neutraal of offensief wilt beleggen. Andere beleggingskeuzes, zoals duurzaam beleggen, zijn bij zowel de flexibele als de solidaire premieregeling meestal keuzes van het fonds. Niet van het individu.

De AOW-uitkering die je vanaf de vastgestelde AOW-leeftijd van de overheid ontvangt, blijft behouden.

De verplichte pensioenopbouw via de werkgever blijft. Er wordt dus zoveel mogelijk voorkomen dat mensen met lege handen staan wanneer ze met pensioen gaan.

Ook in het vernieuwde stelsel sparen we samen en krijg je pensioen zolang je leeft. En we blijven samen risico’s delen, zoals ouderdom, overlijden en arbeidsongeschiktheid. Op die manier is het risico voor ieder individu beperkt. Ook blijven we de pensioenregelingen samen uitvoeren en worden de pensioengelden gezamenlijk belegd. Zo kunnen pensioenuitvoerders de kosten voor de mensen die bij hen pensioen hebben, beperkt kunnen houden.

De nieuwe pensioenwet werd op 1 juli 2023 van kracht. Daar ging een heel wetgevingstraject aan vooraf dat is gestart in de tweede helft van 2020.

In 2023 en 2024 zijn de social partners – vakbonden en werkgeversorganisaties – aan zet. Zij gaan aan de slag om concrete afspraken te maken tussen werkgevers en werknemers. De verwachting is dat er uiterlijk begin 2024 voorlopige afspraken zijn gemaakt. Uiterlijk op 1 januari 2025 moeten de afspraken helemaal zijn afgerond. Dan is duidelijk wat de overeenkomst van de sociale partners betekent voor werkgevers en voor mensen die pensioen opbouwen of hebben opgebouwd bij dat specifieke fonds.

In de periode 2025/2027 voeren de verschillende pensioenfondsen de nieuwe regels in. In deze periode verhuist uw pensioen mee naar het vernieuwde stelsel.

Per 1 januari 2028 moeten alle pensioenfondsen zijn overgestapt naar het vernieuwde stelsel. Vanaf 1 januari 2028 gelden de nieuwe regels voor pensioen voor iedereen.

Het vernieuwde pensioenstelsel geldt voor iedereen die in Nederland pensioen opbouwt, heeft opgebouwd of met pensioen is.

Over het algemeen is de verwachting, op basis van historie en zonder garantie voor de toekomst, dat over de hele lengte van jaren deelnemers er wel op vooruit gaan. Dat is natuurlijk wel sterk afhankelijk van de rendementen.

Het pensioen dat al is opgebouwd onder het huidige stelsel, wordt standaard overgezet naar het vernieuwde pensioenstelsel met de bijbehorende spelregels. De oude en de nieuwe pensioenopbouw blijven dus bij elkaar.