“Vergrijzing? Ik kan er niks mee”
Jarenlang bestierde Aleid Smid (69) met haar partner een eigen televisiebedrijf in het Gooi. In 2018 ging het roer om. Aleid ging terug naar haar roots, eerst professioneel en later ook geografisch. Zo pakte ze haar oude werk als kleuterjuf weer op én verhuisde ze naar haar geboortegrond in het hoge noorden, het piepkleine Groningse plaatsje Den Andel. Een dorp dat – hoewel enorm vergrijsd – allesbehalve is ingeslapen.
Om met de deur in huis te vallen: vergrijzing is een term waarvan Aleid liever afscheid neemt. “Het is een nietszeggend containerbegrip waarin men iedereen over één kam scheert. Maar de ene persoon is de andere niet. Neem Den Andel als voorbeeld. We hebben hier relatief veel 65-plussers. Hebben we het hier over bejaarden? Dan moet je mínstens 85+ zijn!’’ lacht ze. “We hebben een levendige gemeenschap. Mensen kunnen en doen ontzettend veel en ik vind dat je ook op die manier naar Nederland moet kijken. Dus vergrijzing? Ik kan er niks mee.”
Afgeserveerd door de maatschappij
APG-econoom Lafeber stelt in zijn visie op de vergrijzende arbeidsmarkt dat langer doorwerken moet worden gestimuleerd. Aleid nuanceert dit, want dat men niet langer zou ‘willen’ doorwerken, is wat haar betreft niet het probleem. “Ik was heel actief tot m’n 67e. Toen kwam het moment dat ik met pensioen mocht. Men kijkt dan naar je alsof je niet meer meetelt. Onder het mom van: nu hoef je niks meer. Maar dat voelt voor mij alsof ik niks meer mag. De maatschappij vertelt je namelijk dat je klaar bent. Zo is het systeem ook ingericht, geld verdienen is niet of nauwelijks meer mogelijk. Jammer, dan ga ik wel op mijn eigen manier dingen doen.”
Kijken naar wat iemand wil en kan
Volgens Aleid doen je competenties er nauwelijks meer toe, als je nog wel wilt werken. Ze deelt haar ervaring. “Een seniorenuitzendbureau bood me werk aan op een laag niveau. Bijvoorbeeld achter een balie zitten of kinderen naar school brengen. Ze houden geen rekening met wat iemand wil en kan. Dat is een heel raar gevoel. Alsof je kennis er niet meer toe doet. Ik kreeg ook het aanbod twee dagen per week op de school te blijven waarop ik lesgaf. Het salaris? De maximale vrijwilligersvergoeding van 1.900 euro per jaar. Zo word je toch niet serieus genomen? Ik kan nu best rondkomen van mijn pensioentje, een gedeeld partnerpensioen en wat aanvullende polissen. Maar sparen is er niet meer bij.”
Groot arbeidspotentieel onder gepensioneerden
Terwijl de beroepsbevolking alsmaar krimpt, lijkt de huidige methode om mensen te laten doorwerken gebrekkig en demotiverend. Dat beaamt Aleid: “We zijn gewend dat oudere mensen plaatsmaken. Hup, naar de ANWB, dezelfde pakjes kopen en fietsen maar. De oplossing? Mensen die graag willen werken, ook laten werken. In een vakgebied dat bij hen past. En daarin geen rekening houden met leeftijden, dus niet discrimineren. De huidige methode vind ik te rigide. Je krijgt vanaf een bepaalde dag AOW en dus moet je stoppen met werken. Dat zou anders moeten. Als je daar serieus naar kijkt, heb je een groot arbeidspotentieel.”
AOW-leeftijd opschroeven
De AOW-leeftijd verhogen, daarin ziet Aleid geen heil. “Als je je hele leven hoort: je stopt met werken op je 65e en ze schroeven die leeftijd ineens op, dan is dat mentaal heel lastig. Laat staan als je een fysiek zwaar beroep hebt. Wat mij betreft zou je op je AOW-leeftijd de vrijheid moeten hebben en voelen om keuzes te maken. Of je stopt met werken, of je werkt door en daarvoor krijg je normaal betaald. Ik snap niet waarom de optie er niet is. Dan was ik zeker gebleven.”
Filmles voor bejaarden
Ondernemen en bezig zijn met creatieve content zit in Aleid’s bloed. En dat bloed kruipt nog altijd waar het niet kan gaan. Zo is ze bestuurslid bij De Holm, een centrum voor leren, werken en zorgen. “Wat we hier doen, is een nieuwe vorm van wijkgerichte zorg die nog een plek moet krijgen in het zorglandschap. Na acht jaar leuren om subsidies komt daar nu langzaam zicht op”, zo vertelt ze. Daarnaast zit ze in het bestuur van festival Den Andel, een muzikaal platform voor muzikanten uit Noord-Nederland. Met haar ervaring in subsidieland haalt Aleid onder andere het geld op om dit festival te realiseren. En ze zorgt voor de verslaglegging. Lachend vertelt ze: “Ik geef de bejaarden filmles. Ik weet tenslotte iets over didactiek en film. Van het festival maak ik de aftermovie en we hebben acht podia die in beeld moeten komen. Dus ik leer vrijwilligers hun filmniveau wat op te krikken. De een wil gewoon de opnameknop vinden, de ander leert het liefst een script te schrijven. Maar niemand durft nog verticaal te filmen, dus de kwaliteit van de video’s gaat omhoog.”
- Naam: Aleid Smid
- Leeftijd: 69
- Woonplaats: Den Andel
- Burgerlijke staat: weduwe, geen kinderen
- Pensioendatum: januari 2021
- Werkgevers: Stadschouwburg Groningen, VARA, eigen onderneming ASTC Media, basisschool De Ridderhof
