“Groene staatsobligaties tonen de echte klimaatambities van landen”

Canada gaf onlangs zijn eerste groene staatsobligatie uit. Het was een van de laatste grote ontwikkelde landen die dit instrument inzetten om de vergroening van de economie te financieren. APG investeerde ruim 150 miljoen euro. “De uitgifte van groene staatsobligaties is voor ons een duidelijk signaal dat landen ambitie hebben om klimaatrisico’s aan te pakken,” zegt Chris Lam, senior portfolio manager staatsobligaties ontwikkelde landen bij APG.

Groene staatsobligaties worden uitgegeven door overheden voor de financiering van ‘groene’ projecten. Ze bieden gewoonlijk dezelfde rente als hun niet-groene tegenhangers en geven daarnaast de kans om bij te dragen aan de klimaatinspanningen van een land.

Greenwashing voorkomen

De Canadese obligatie wordt vergezeld van een duidelijk afgebakende lijst van groene initiatieven waarvoor de opbrengst mag worden gebruikt. Naast projecten die investeren in hernieuwbare energie of bescherming bieden tegen de gevolgen van klimaatverandering, is ook een belangrijke rol weggelegd voor het behoud van biodiversiteit in het water en op het land. Deze use of proceeds is belangrijk om greenwashing te voorkomen.

Chris Lam: “APG maakt zich al vanaf het begin sterk voor de groei van groene, sociale en duurzame (een combinatie van groene en sociale, red.) obligaties. Maar we stellen wel eisen aan het duurzame gehalte. Om mogelijke uitgevers bewust te maken van onze verwachtingen en om een gezonde groei van de markt te stimuleren, zijn we voortdurend met ze in gesprek. In 2019 hebben we ook onze Guidelines for Green, Social, and Sustainable Bonds gepubliceerd.”

Grote vlucht

Beleggen in obligaties met een duurzaamheidsoogmerk heeft een grote vlucht genomen. Steeds meer overheden geven nu ook groene staatsobligaties uit. Eind 2021 belegde APG namens ABP, bpfBOUW, SPW en PPF APG 7,3 miljard euro in groene staatsobligaties. Het overgrote deel hiervan, 7,25 miljard euro, betreft obligaties van ontwikkelde landen, zoals Frankrijk, België en Nederland. Een kleine 50 miljoen euro is in staatsobligaties van opkomende landen belegd, namelijk Guatemala en Egypte. Tel hierbij de beleggingen in bedrijfsobligaties op en APG is met 17,6 miljard euro een van ’s werelds grootste beleggers in obligaties met een duurzaamheidsoogmerk.

Europese Unie

Lam verwacht wel dat de trend in ontwikkelde economieën na jaren van enorme groei zal afvlakken. “Daar staat tegenover dat de Europese Unie een grote uitgever van groene obligaties zal worden.”

De beleggingen in groene obligaties maken deel uit van een bredere aanpak om klimaatrisico’s in de vastrentende portefeuille te beoordelen. “De uitgifte van groene obligaties is voor ons een signaal dat landen de ambitie hebben om klimaatverandering te beperken of zich te wapenen tegen de gevolgen ervan. Het geeft ons inzicht in de concrete stappen die overheden zetten om klimaatverandering te bestrijden en om het land voor te bereiden op de fysieke impact ervan.”

Uitgifte van groene, sociale en duurzame staatsobligaties (in miljard dollar):

Bron: www.climatebonds.net/market/data

Klimaatrisico in beleggingen

APG brengt in kaart welk deel van de staatsobligatieportefeuille is belegd in landen met een hoog klimaatrisico. Lam: “Deze risico's kunnen het gevolg zijn van fysieke effecten van klimaatverandering, zoals veranderende weerpatronen, ernstige weersomstandigheden of zeespiegelstijging. Dit noemen we fysiek klimaatrisico. Daarnaast hebben landen ook te maken met transitierisico's: in een wereld waar beleidsmaatregelen worden genomen, regelgeving wordt aangescherpt en de economie verschuift naar een koolstofarme economie, kunnen niet alle landen daar even goed in meegaan. En het ene land is beter in staat dan het andere om het hoofd te bieden aan klimaatgerelateerde gebeurtenissen en veranderingen.”

Klimaatdashboard APG:

Om het fysieke klimaatrisico van een land te bepalen, gebruikt APG indicatoren van ND-GAIN. Hierbij wordt gekeken naar de kwetsbaarheid van een land voor de gevolgen van klimaatverandering, en de mate waarin het land daarop is voorbereid. Voor het transitierisico bekijkt APG onder meer hoe afhankelijk een land is van fossiele brandstoffen, hoeveel CO₂ het uitstoot (koolstofintensiteit) en in welke mate het in staat is om over te schakelen naar een koolstofarme economie.

Hoge kredietwaardigheid

Lam: “Op dit moment belegt APG voor zijn pensioenfondsklanten vooral in staatsobligaties van landen met een hoge kredietwaardigheid. Ons onderzoek laat zien dat dergelijke landen in het algemeen minder kwetsbaar zijn voor de gevolgen van klimaatverandering. Zo hebben ze meer middelen om zich te wapenen tegen de gevolgen van klimaatverandering. De markt voor groene staatsobligaties van opkomende landen staat nog in de kinderschoenen. Als die groeit, kunnen we hier ook meer in beleggen, en kunnen we een bijdrage leveren aan duurzame ontwikkelingen in deze landen en helpen klimaatrisico’s te beperken.”

Als een van de eerste grote beleggers berekent APG vanaf dit jaar ook de koolstofvoetafdruk van de staatsobligaties van ontwikkelde en opkomende landen in de portefeuille. “Met ruim 160 miljard euro aan beleggingen, vormen staatsobligaties een belangrijke categorie in de portefeuille van onze pensioenfondsen. Het meten van de koolstofvoetafdruk is voor ons een belangrijke volgende stap in onze klimaataanpak om bij te dragen aan de steeds ambitieuzere duurzaamheidsdoelstellingen van onze pensioenfondsen.”