De beleggingswereld kent vele bekende en minder bekende termen. Denk aan aandelen, obligaties, opties, futures of swaps. In een speciale reeks lichten we de kenmerken en de ontstaansgeschiedenis van de diverse beleggingscategorieën toe. In deze aflevering gaat Greg Jania, manager private equity bij APG in New York, in op zijn specialiteit: private equity.
Private equity in het kort
Wat is het?
Private equity staat voor investeringen in niet-beursgenoteerde bedrijven. Investeerders kopen direct een aandeel in bedrijven die met het extra kapitaal kunnen groeien of overnames doen. Voor investeerders is het doel een rendement bij doorverkoop of beursnotering.
Wanneer is het ontstaan?
Tegelijk met de snelle groei van particuliere ondernemingen in de jaren zeventig van de vorige eeuw is ook de rol van private equity toegenomen. Er zijn (grote) beleggers en participatiefondsen die alleen maar investeren in private equity. In investeringsportefeuilles is een aandeel van 30 procent niet ongewoon. Bij APG is 6 procent van het totale belegde vermogen private equity, zo’n 50 miljard euro. Naar verwachting zal private equity sterk blijven groeien.
Wat komt er nog meer bij kijken?
In vergelijking met beursgenoteerde bedrijven is er een veelvoud aan private ondernemingen actief. Omdat er veel liquide middelen beschikbaar zijn, is investeren in private equity populair. Voor de investeerders zelf zijn de rendementen gemiddeld hoger dan de gemiddelde opbrengsten op de aandelenbeurzen. Verder is private equity een middel om de portfolio diverser en daardoor minder kwetsbaar te maken. Er zijn echter ook nadelen verbonden aan de investeringen. De kosten zijn hoger, de risico’s soms ook. Voor de ontvangende bedrijven geldt dat aandeelhouders zeggenschap willen en zich bemoeien met de strategie.
Wat is het?
Als een private investeerder participeert in een onderneming, wordt hij aandeelhouder. Doel is de onderneming beter te laten renderen door groei of overname van andere bedrijven. Na een aantal jaren kan de aandeelhouder het belang verkopen of naar de beurs brengen. “Een bedrijf kan natuurlijk naar de beurs gaan om kapitaal aan te trekken en later extra aandelenemissies te doen”, legt Greg Jania uit, managing director van het 34-koppige Team Private Equity van APG in New York. “Maar een beursgang is ingewikkeld en een notering aan de beurs is aan heel veel regels gebonden. Als bedrijf zelf aandelen direct verkopen aan private partijen is vaak eenvoudiger en je bepaalt zelf wie je naar binnen haalt en wie niet.”
Verschillende vormen
Private equity heeft niet direct een goede reputatie. Vaak worden de grote fondsen gezien als ‘sprinkhanen’ die snel dikke winsten willen maken. Investeerders krijgen regelmatig kritiek dat ze enkel uit zijn op snelle en hoge winsten. Volgens Greg Jania is dat een ongenuanceerd beeld. “Kapitaal is gewoon nodig om bedrijven tot ontwikkeling te laten komen. Je kunt verschillende vormen onderscheiden. Kapitaal om management buy outs, overname door het zittende management, te faciliteren om de continuïteit van een onderneming te garanderen. Soms zelfs om het bedrijf van de beurs te halen. Dan is er venture capital en seed capital nodig om startups te financieren en nieuwe vindingen naar de markt te brengen. Financiering met hoge risico’s dus. Vaak is dat privékapitaal.”
Zijn er nog meer voordelen voor de ontvangende bedrijven? “Private investeerders brengen vaak kennis en kunde mee. Omdat ze graag investeren in een onderneming waarmee ze affiniteit hebben. Op het gebied van duurzaamheid bijvoorbeeld of circulariteit, op dit moment actuele thema’s. Verder is de ruil van kapitaal voor aandelen goed voor de cashflow. Er hoeven geen rente en/of aflossingen te worden betaald.”
Addertjes
Dat klinkt allemaal goed. Schuilen er ook addertjes onder het gras? Natuurlijk, zegt Greg Jania, sinds 2013 actief voor APG in New York. “Allereerst de mate van zeggenschap. Wil je als onderneming dat de nieuwe aandeelhouder meebeslist over de strategie? Over overnames? Over bepaalde investeringen? Als er geen goede afspraken gemaakt zijn, kan dat leiden tot conflicten en een gebrek aan flexibiliteit. Nog een valkuil zijn te hoge verwachtingen. Beleggers investeren vaak in startups of snelgroeiende ondernemingen met kansrijke ideeën. Maar die worden niet altijd waargemaakt. Er is altijd een risico dat iets niet lukt. Bij beursgenoteerde bedrijven verkoop je dan de aandelen, maar dat is bij private equity een stuk ingewikkelder.”
En dan zijn er nog de hoge kosten. “Inderdaad. Bij APG hebben we momenteel zo’n 50 miljard euro uitstaan bij meer dan drieduizend bedrijven. Dat is 6 procent van het totaal door ons belegde vermogen. Ter vergelijking: in publieke beursfondsen investeren we 30 procent van ons vermogen. We maken met private equity weloverwogen keuzes, investeren met name in bedrijven met maatschappelijke impact, die aan bepaalde ESG-doelstellingen voldoen. Ondernemingen die innoveren in duurzame energie, circulariteit. We screenen elke fondsinvestering. Behoorlijk arbeidsintensief, en dat houdt niet op na het tekenen van de deal. Ons team monitort de prestaties, informeert zich bij eventuele incidenten en komt in actie als er iets fout dreigt te gaan. We behoren tot de mondiale top-tien investeerders in private equity en we hebben een voorbeeldfunctie. Dat betekent dat we ‘onze’ bedrijven op de voet volgen, de markten moeten kennen. En ja, dat is kostbaar. Ons team van 34 specialisten is er fulltime mee bezig.”
Wanneer is het ontstaan?
In de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw komt private equity op als serieuze investeringsvorm. Investeerders beginnen te experimenteren met fondsen die kapitaal inzamelen om direct te investeren in private bedrijven. De oprichting van Kohlberg Kravis Roberts & Co. (KKR) in 1976 wordt als een belangrijke mijlpaal beschouwd. Sindsdien is private equity uitgegroeid tot een belangrijke kracht in de financiële wereld. Grote spelers zijn, behalve KKR, onder meer Blackstone, TPG Capital en in Nederland HAL Investments en NPM Capital.
Wat komt er nog meer bij kijken?
Toch zijn de kosten geen reden voor APG om de investeringen in private equity te temperen. “Integendeel”, vervolgt Greg Jania. “De rendementen na kosten zijn gemiddeld hoger. Bovendien spreiden we onze portfolio heel zorgvuldig over verschillende sectoren wereldwijd. Van kleine startups tot en met heel grote ondernemingen. Diversificatie van de portfolio’s is voor elke professionele belegger essentieel. Zeker voor een pensioenfonds dat verantwoordelijk is voor het inkomen van miljoenen mensen.”