Grote beleggers maken in toenemende mate gebruik van big data, waarbij grote hoeveelheden data worden geanalyseerd om er trends uit te destilleren.
Als Valentijn van Nieuwenhuijzen op de eerste handelsdag van dit jaar zijn laptop openklapt, ziet hij meteen dat er iets bijzonders aan de hand is. De cijfers van MarketPsych, het systeem waarmee NN Investment Partners het sentiment in de markt meet, komen binnen. Artikelen over innovatie scoren hoger dan gemiddeld in de digitale media, maar belangrijker: woorden die geassocieerd worden met stress en ‘gloom’ (somberheid) beheersen het digitale domein, net zoals de term ‘conflict’.
Het hoofd strategie van de Nederlandse vermogensbeheerder met €187 mrd onder beheer besluit op de rem te trappen: hij schroeft de beleggingen in aandelen terug en houdt meer cash aan. Die week schieten beleggers inderdaad in de stress: wereldwijd gaan aandelenbeurzen fors omlaag en de Amsterdamse AEX-index beleeft de slechtste eerste week van het jaar ooit.
Trends destilleren
Grote beleggers maken in toenemende mate gebruik van big data, waarbij grote hoeveelheden data worden geanalyseerd om er trends uit te destilleren. 'Eigenlijk proberen we menselijk gedrag te voorspellen', zegt Richard Mathieson, directeur van het Scientific Active Equity team van BlackRock.
De grootste vermogensbeheerder ter wereld ($4600 mrd, omgerekend zo'n €4200 mrd) houdt zich al sinds 2008 bezig met deze beleggingsmethode en heeft in San Francisco, het mekka van de tech-industrie, een team van 25 data-analisten aan het werk gezet. BlackRock maakt net als NN gebruik van taalanalyse om het sentiment te meten. Met speciale software worden nieuwssites, sociale media en andere relevante bronnen gescand op woorden die verband houden met een positief of negatief sentiment. Dat kan over een bedrijf of over een sector gaan, maar ook over een politieke gebeurtenis die de financiële markten in beweging kan zetten. Bijvoorbeeld het debat over een brexit, een vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie. Daar wordt 23 juni een referendum over gehouden.
Informatiewaarde
'Op dit moment wijzen de opiniepeilingen in het Verenigd Koninkrijk op een nek-aan-nekrace tussen voor- en tegenstanders', zegt Mathieson. 'Maar uit onze analyse van berichten op Twitter blijkt dat een overweldigde meerderheid wil dat het Verenigd Koninkrijk in de EU blijft.' Mathieson heeft nog geen posities ingenomen op deze informatie. 'Daarvoor is de markt te volatiel en we baseren ons niet op één analyse.'
'Het is een extra bron, niet dé bron', benadrukt ook Van Nieuwenhuijzen van NN. Hoe de data over digitale media meewegen in een besluit, daar heeft het hoofd strategie geen harde cijfers over. ‘Want je weet nooit wat je had besloten in het scenario als je die kennis niet had gehad. Maar het voegt 10% tot 20% aan informatiewaarde toe. Informatie die slechts input is voor de eindbeslissing.’
Kennis opbouwen
NN Investment Partners gebruikt het systeem nu zo'n twee jaar. Voor het veel grotere APG (€405 mrd onder beheer) begon het experiment met big data in 2011. 'Binnen vijf tot tien jaar is beleggen met behulp van big data gemeengoed', zegt Ronald van Dijk, Managing Director bij APG. 'We moeten de kennis over deze manier van beleggen nu opbouwen.'
APG heeft geen speciaal team voor big data, maar de vermogensbeheerder die het grootste pensioenfonds van Nederland (ambtenarenfonds ABP) als voornaamste klant heeft, maakt wel tijd vrij bij de medewerkers voor deze trend. Die zitten dan vooral bij het team dat zich al bezighield met beleggen met computermodellen, gebaseerd op 'ouderwetse' data zoals macrocijfers en analistenrapporten. Dit onderdeel van APG belegt €60 mrd.
Van Dijk stelt dat het computermodel dat hij gebruikt om beleggingsrisico's in kaart te brengen 5% nauwkeuriger is geworden door het gebruik van big data. Volgens hem staat de beleggingswereld nog maar aan het begin van de big-data-revolutie. 'Veel beleggers kijken naar macrocijfers over bijvoorbeeld de inflatie en de groei van het bruto binnenlands product (bbp) in het vorige kwartaal. Maar dat is achteruitkijken. Door de gegevens over bijvoorbeeld aankopen op internet te analyseren kun je erachter komen wat er nu gebeurt, hoe het sentiment nu is.'
Lees het volledige artikel op fd.nl (account vereist)