Het vernieuwde stelsel vraagt om een andere manier van deelnemercommunicatie. De belangrijkste reden hiervoor? De persoonlijke pensioenpot. APG heeft de nieuwe communicatieaanpak dan ook grondig opgebouwd, vertellen Fleur ten Brummeler en Gineke van Loon.
Er verandert veel voor deelnemers. Zo zijn er geen pensioenaanspraken meer in het vernieuwde stelsel; in plaats daarvan krijgt iedere deelnemer een eigen pensioenpot. Daarbij hangt de hoogte van de pensioenuitkering voortaan af van het beleggingsresultaat. Dit betekent dat pensioenen meer meebewegen met de economie, en het houdt ook in dat het ene pensioen harder kan groeien dan het andere. De buffer, ook wel solidariteitsreserve genoemd, zorgt er voor dat risico’s kunnen worden gespreid over meer generaties. Door in goede tijden aan de solidariteitsreserve bij te dragen, kunnen schokken worden opgevangen in mindere tijden. Dit kan ervoor zorgen dat de (verwachte) pensioenen minder hard omlaag gaan wanneer het tegenzit.
Deels is dit ook afhankelijk van de leeftijd; de nieuwe regels zorgen er voor dat de bewegingen minder groot worden naarmate een deelnemer ouder wordt. Het pensioen van een jongere werknemer heeft meer tijd om tegenvallers in de beleggingen op te vangen dan dat van een oudere. Zo kan voor jongeren meer risicovol worden belegd, in de hoop op een hoger rendement.
Nieuwe werkelijkheid
“Deze nieuwe werkelijkheid betekent ook iets voor de deelnemercommunicatie”, verzekert Ten Brummeler. Daarom startte APG volgens haar al in juli 2023 met de voorbereidingen om deelnemers op een nieuwe manier te informeren. “We hebben de communicatie opgebouwd in drie fases. Het start natuurlijk allemaal met de mededeling dat er iets gaat veranderen voor deelnemers. Dit gaat vooral over de komst van het vernieuwde stelsel, de tijdslijnen en hoe de transitie van hun pensioen precies gebeurt. Dan volgt wat dit voor hen persoonlijk betekent. Wat zijn de gevolgen en waar kunnen deelnemers en werkgevers informatie vinden? Als laatste activeren wij deelnemers om de beschikbare informatie in te zien, en zetten we hen aan om vaker dan een keer de informatie ‘te consumeren’. Ze moeten weten waar ze de bedragen rond hun vernieuwde pensioen kunnen vinden. Dan gaat het om bijvoorbeeld het definitieve transitieoverzicht.”
Een complexe operatie om dat goed voor elkaar te krijgen, weet van Loon. “De transitiecommunicatie is gestart in een tijd waarin er nog veel onduidelijkheden over het vernieuwde pensioenstelsel waren. Pas gaandeweg werd helder hoe en wat we moesten communiceren om zo goed mogelijk aan te sluiten op de wensen en behoeften van de fondsen en hun deelnemers en de aanbevelingen van de toezichthouders.”
Strak tijdsplan
De complexiteit, en daarmee samenhangend de wettelijke kaders, noodzaakten een strakke planning. “Zo zijn pensioenfondsen verplicht tot de tijdige verstrekking van het jaarlijkse UPO. Fondsen die overgaan naar het vernieuwde stelsel - voor 2025 waren dat PPF APG en PWRI – moeten daarnaast een transitieoverzicht met deelnemers delen. APG verstuurt het transitieoverzicht samen met het UPO op één moment. Dit draagt bij aan het begrijpen van, en de samenhang tussen, de informatie. Bovendien hoeft de deelnemer geen documenten bij elkaar te zoeken, iets dat zorgt voor meer gemak”, aldus Ten Brummeler. Dat laatste is eind vorig jaar gebeurd voor de 2025-fondsen PPF APG en PWRI, zegt zij.
In de communicatie met de deelnemers van de fondsen waarvoor APG werkt is daarbij gekozen voor een gelaagde aanpak. “Zo krijgt men in de eerste brief een overzicht van het verwachte pensioen, en wordt iedereen doorverwezen naar het deelnemer pensioen portaal voor meer informatie, of naar de bijlage voor deelnemers die de informatie graag per post willen ontvangen”, aldus Van Loon. De prognose geeft een beeld van wat de deelnemer of pensioengerechtigde kan verwachten. “Mits de persoonlijke situatie en die van het fonds ongewijzigd blijven”, weet Van Loon. Als het proces van omzetten volledig is afgerond, krijgen de deelnemers, pensioengerechtigden en slapers de definitieve berekening van dat moment. “In die fase zitten we nu; de meeste deelnemers van PWRI en PPF APG hebben hun overzicht ontvangen. Spannend? Natuurlijk”, verklaart Van Loon, “voor alle deelnemers is het verwachte ouderdomspensioen op pensioenleeftijd namelijk het allerbelangrijkste. Dat geeft het meeste inzicht in hun inkomen voor later.”