Wat betekent 2023 voor… beleggingen?

Historische krapte op de arbeidsmarkt, flink schommelende aandelenkoersen en een inflatie die tot in de dubbele cijfers reikt. 2022 is economisch gezien een behoorlijk bewogen jaar. Maar wat zal 2023 ons brengen? In deze reeks vertelt Charles Kalshoven, macro-econoom en senior strateeg bij APG, wat we volgend jaar kunnen verwachten van onder meer onze koopkracht, de arbeidsmarkt en de woningmarkt. Vandaag deel 4 (slot): Wat betekent 2023 voor beleggingen?

Beleggingsadvies mogen we dit niet noemen van Kalshoven. Dat moet namelijk zijn toegespitst op iemands individuele situatie en dat kan in een interview niet. Maar hij kan wél vertellen over mogelijke veranderingen in de wereld van beleggen. Zo gingen dit jaar zowel aandelen als obligaties onderuit. “In een traditionele portefeuille, die is gespreid over aandelen en obligaties, is het idee dat als het economisch slecht gaat de obligaties het goed doen.” Die vlieger ging dit jaar niet op, omdat de centrale banken de onverwachte inflatie wilden tegengaan en de rente verhoogden. “Dat is direct slecht voor de waarde van obligaties en indirect ook voor aandelen, aangezien de groeiverwachtingen afnemen.”

Recessie
Doordat de aandelenkoersen sinds begin dit jaar flink zijn gedaald, maar de bedrijfswinsten er nog steeds goed uitzien, is de waardering van aandelen nu lager. Op basis daarvan zijn de verwachte rendementen op middellange termijn verbeterd in vergelijking met vorig jaar, zegt Kalshoven. “Daarbij wil ik wel aanmerken dat 2023 het jaar is waarin veel landen met een recessie te maken krijgen, en die ontwikkeling lijkt nog niet helemaal in de aandelenprijzen te zitten.” Wellicht wordt het een ondiepe recessie met weinig impact op de winstgevendheid van bedrijven, maar het kan ook tot een zichzelf versterkend mechanisme leiden, aldus de strateeg. “Stel dat de economie en de omzet van bedrijven met 1 procent dalen – een lichte recessie – dan zakken de bedrijfswinsten veel harder dan met die ene procent. Bedrijven hebben namelijk vaste kosten, waardoor hun winsten harder dalen. Dan ziet de verhouding tussen koersen en winsten er toch weer een stuk ongunstiger uit. En een recessie brengt onzekerheid waardoor beleggers beter beloond willen worden voor risico. Anders gezegd: dan kunnen de koersen een tik krijgen. ”

Valt er iets te zeggen over het aandelenrendement in 2023? Aandelenkoersen zijn volgens Kalshoven veel te beweeglijk om uitspraken te doen over het precieze rendement binnen één kalenderjaar. Bovendien is het zaak je niet blind te staren op één jaar. “Wat de koers vandaag of morgen doet, is louter speculeren. Over langere horizonten kun je op basis van fundamentele factoren wel een bepaald rendement verwachten. Ook langetermijnbeleggen is niet zonder risico, maar wel één waarvoor je – gemiddeld genomen – wordt beloond. Je moet risico’s dus niet mijden, maar je portefeuille spreiden. Dat blijft zinvol, ook in 2023.” En dat spreiden kan op meerdere manieren. “Uit onderzoek blijkt dat slechts een paar aandelen verantwoordelijk zijn voor het grootste deel van het rendement op de beurs. Als je in een breed scala aan aandelen belegt, is de kans groot dat ook de goede aandelen daarbij zitten. Het is daarnaast niet alleen verstandig om je vermogen over meerdere aandelen te spreiden, maar ook over bijvoorbeeld obligaties en grondstoffen. Dan is je belegde vermogen beter bestand tegen verschillende economische scenario’s, zoals de hoge onverwachte inflatie van dit jaar of een recessie komend jaar.”

Spreiden over tijd
Naast het spreiden in de breedte, is het mogelijk te spreiden over tijd. Ook 2023 zal perioden kennen dat de beurskoersen stijgen en perioden dat ze dalen. Kalshoven: “Zeker als je in de opbouwfase van je portefeuille zit en je elke maand of kwartaal geld opzijzet, zul je soms aandelen kopen als ze duur zijn, en soms als ze goedkoop zijn. Maar doordat je verspreid over de tijd koopt, worden de grootste uitschieters eruitgemiddeld.” Hier speelt ook het zogeheten herbalanceren een rol, legt Kalshoven uit. “Als je belegt, is je beleggingsstrategie belangrijk. Op basis van onder andere je beleggingshorizon en risicoprofiel kies je daarin bijvoorbeeld voor een bepaald percentage aandelen, obligaties, grondstoffen en kasgeld. Die categorieën boeken verschillende rendementen, waardoor je langzaam wegdrijft van de portefeuille-indeling die je in je strategie uiteen had gezet.” Om daar weer naar terug te keren, verkoop je een deel van de categorieën die het goed hebben gedaan, en koop je bij van de categorieën die het slecht hebben gedaan. “Op lange termijn verbetert dat je risicorendementsprofiel. Het is verstandig om dat herbalanceren minimaal eenmaal per jaar te doen. De kerstvakantie is daarvoor misschien een mooie gelegenheid.” 

Spreiden hoeft niet alleen over financiële beleggingen te gaan. “Eigenlijk moet je heel breed kijken: ook je koophuis is onderdeel van je vermogen. Door die overweging in vastgoed hoef je op de aandelenmarkten niet meer uitgebreid in vastgoedfondsen te beleggen. Wat je wel kunt doen, is komend jaar investeren in bijvoorbeeld zonnepanelen of isolatiemateriaal. Daarmee druk je de energierekening. En het valt te zien als een vorm van groen beleggen.” Ook je ‘menselijk kapitaal’ – toekomstig arbeidsinkomen – valt te zien als onderdeel van je totale vermogen. Die kun je opkrikken door te investeren in je vaardigheden. “Misschien kun je die wel verbeteren door te investeren in een opleiding waarmee je je kansen op de arbeidsmarkt vergroot. Ook dat is een vorm van rendement.”

Belasting
Dan zijn er nog de fiscale wijzigingen in 2023 die beleggingen raken. “De Belastingdienst gaat er komend jaar van uit dat er op spaargeld een rendement van 0,3 procent wordt behaald en op beleggingen 6,18 procent. Over dat rendement van 6,18 procent betaal je dit jaar 31 procent belasting en volgend jaar 32 procent. Dat is best veel, en het is ook zeker iets om in overweging te nemen.” Toch moet je je volgens Kalshoven niet te veel laten leiden door dit belastingtarief. “Op lange termijn kun je ook na belasting verwachten dat je met beleggen meer rendement maakt dan met sparen. En je kunt allerlei trucs verzinnen om het bakje ‘beleggen’ optisch kleiner te maken – bijvoorbeeld door te kiezen voor meer risicovolle instrumenten als aandelenopties in plaats van aandelen – maar dat leidt waarschijnlijk alleen maar af van je strategie voor de lange termijn. Voor veel mensen zal de heffing trouwens niet van toepassing zijn, omdat je in 2023 geen belasting betaalt over de eerste 57.000 euro of – voor fiscale partners – 114.000 euro van het eigen vermogen in box 3.”