Het definitief ingaan van de nieuwe Pensioenwet was een belangrijk moment voor APG in 2023. Dit veelbewogen jaar werd bovendien gekenmerkt door een politieke aardverschuiving. Annette Mosman, bestuursvoorzitter van APG, kijkt bij de publicatie van het jaarverslag terug op 2023. Én vooruit naar de komende periode. “Eindelijk kunnen na vele jaren van voorbereidingen de plannen worden uitgevoerd.”
Wie het kantoor van APG binnenloopt, ziet meteen de grote aftelklok die de werkdagen telt tot 1 januari 2025. Dat is de dag waarop de eerste twee pensioenfondsen van APG overgaan naar het vernieuwde pensioenstelsel. Op de dag van dit interview staan er nog 195 werkdagen op die klok. Minder dan negen maanden dus, voordat de deelnemers van PWRI en APG’s eigen pensioenfonds PPF APG hun pensioen gaan opbouwen en ontvangen volgens de regels van de nieuwe Pensioenwet.
Hoe spannend is dit jaar voor jou?
“Ik zit erbij met gezonde wedstrijdspanning. Die 195 werkdagen klinken als heel weinig, maar wij zijn al drie tot vier jaar bezig met de voorbereidingen. Dus natuurlijk is het spannend dat het nu echt gaat gebeuren, maar we zijn er klaar voor. Eindelijk kunnen na vele jaren van voorbereidingen de plannen worden uitgevoerd.”
Het jaarverslag heeft als titel ‘Een nieuwe werkelijkheid’. Hoe nieuw is die werkelijkheid?
“Die is helemaal nieuw, want voor ons verandert letterlijk alles. We gaan op een andere manier werken, met andere producten en systemen, en andere regels. De resultaten van ons werk worden duidelijker en transparanter voor de deelnemers van onze fondsen. Zij zien straks in één overzicht wat hun pensioenopbouw is, wat het gerealiseerde rendement is en wat de kosten van vermogensbeheer en pensioenadministratie zijn.”
Je spreekt in het voorwoord van het jaarverslag over de veerkracht die van APG wordt verwacht de komende jaren. Op welk gebied?
“We zijn als organisatie al heel lang gewend om binnen een stabiel pensioensysteem met bekende regelingen te werken. En dat gaat allemaal veranderen. Veel dingen zijn onzeker. Daarom moeten we stabiliteit vinden in onze expertise als pensioenprofessionals. Of dat nu is op het gebied van beleggen, administratie, IT of communicatie. Om daarmee te kunnen omgaan is veerkracht nodig.”
Wat is daarbij de grootste uitdaging?
“Onze grootste uitdaging is het feit dat wij een hele strakke planning hebben, en meer dan ooit afhankelijk zijn van de besluitvorming van pensioenfondsbesturen en de afstemming met toezichthouders. We werken allemaal samen aan een maatschappelijk relevant onderwerp waarbij de hele samenleving meekijkt. Samenwerking, zowel intern als extern, is essentieel om deze transitie succesvol te maken. Het maken van heldere afspraken met aandacht voor het belang van de deelnemers is belangrijker dan ooit. Dat iedereen in de sector hetzelfde doel heeft en goed en beheerst die transitie door wil, maakt het samenwerken wel gemakkelijker.”
Hoe ziet die samenwerking er bijvoorbeeld uit?
“Tot nu toe vond het samenwerken met alle partijen vooral op beleidsniveau plaats, om onze intenties op elkaar af te stemmen. Nu zijn we echt met elkaar aan het werk en maken we hele concrete afspraken over wat we willen bereiken. Over de manier waarop we communiceren en zaken vastleggen.”
De Pensioenwet werd in 2023 eindelijk aangenomen. Toch blijft het vernieuwde pensioenstelsel een punt van discussie; veel van de partijen die in november de grootste werden, staan in meer en mindere mate kritisch ten opzichte van de wet. Hoe ga jij daar als bestuursvoorzitter mee om?
“Die nieuwe wet is er, en wij kunnen en doen niet anders dan die wet uitvoeren. Natuurlijk houden we goed in de gaten wat er in de politiek gebeurt, en leveren we informatie aan verschillende partijen als dat nodig is voor hun begrip en om de discussies goed te kunnen voeren. Maar onze volledige focus ligt op het uitvoeren van de wet.”
Terwijl er volop wordt gewerkt aan de nieuwe systemen voor de pensioenadministratie, draaien de oude volop door. Je vergelijkt dat regelmatig met een winkel die openblijft terwijl de verbouwing in volle gang is. Hoe zorg je voor de juiste balans?
“We hebben daarin duidelijke keuzes gemaakt. Het bouwen van de nieuwe systemen en het opleiden van mensen in het nieuwe traject heeft absoluut prioriteit. Die keuze konden we maken omdat de huidige systemen en regelingen behoorlijk stabiel zijn. Daaraan veranderen we niet meer veel terwijl we al die nieuwe systemen aan het bouwen zijn. Die combinatie van regulier werk en de transformatie naar het vernieuwde stelsel legt een aanzienlijke druk op onze medewerkers. Ik heb veel respect voor de positieve instelling en het doorzettingsvermogen van al die collega’s die daar zo hard aan werken.
Wat we daarnaast wel doen, is de kwaliteit van de data in onze oude systemen op orde brengen. Elk fonds dat overgaat naar het vernieuwde stelsel, kan dat pas doen als alle data van hun deelnemers foutloos in de systemen zitten. Dat is een enorme uitdaging waar onze pensioenspecialisten al jaren mee bezig zijn.”
Hoe wordt Asset Management, de beleggingstak van APG, geraakt door alle veranderingen? En hoe anticiperen zij op de nieuwe werkelijkheid?
“Ook bij Asset Management worden we geraakt door externe factoren die ons aansporen om een beroep te doen op onze veerkracht. Zo is in het vernieuwde pensioenstelsel meer transparantie nodig op het gebied van kosten. Die kosten en rendementen moeten we dus goed kunnen uitleggen. Daarnaast vragen de fondsen andere dingen van ons. Ze leggen bijvoorbeeld meer nadruk op beleggen in Nederland en op impactbeleggen, waarbij positieve sociale of milieueffecten worden nagestreefd. Zo zorgen bijvoorbeeld de wensen van ABP op het gebied van verantwoord beleggen en indexbeleggen ervoor dat we daar meer op focussen.”