Actuele kwesties op het gebied van economie, (verantwoord) beleggen, pensioen en inkomen: iedere week geeft een expert van APG een helder antwoord op de vraag van de week. Deze keer Anke Cornelisse, portfoliomanager staatsobligaties, over de vraag of de zogeheten ‘staatsbon’ zoals België die kent, ook iets voor Nederland kan zijn.
Nederlandse banken publiceerden eerder dit jaar forse winstcijfers. Tegelijkertijd bieden ze spaarders een rente waarvoor het woord ‘zuinig’ niet zou misstaan. De Belgische overheid besloot in 2023 spaarders een extra keuze te bieden en kwam met de ‘staatsbon’, een staatsobligatie voor particulieren. Je legt minimaal 100 euro in en krijgt die na afloop van de looptijd terug, met daarbovenop een netto rente van 2,81 procent. De lancering van deze staatsbon afgelopen zomer was een enorm succes. Belgische banken zagen het spaargeld van particulieren verdwijnen uit hun kas, richting deze obligatie. Deze week lanceerde Brussel een tweede ronde van de staatsbon. Niet alleen België, maar ook landen als Italië en Portugal geven staatsobligaties uit die bedoeld zijn voor particulieren, vertelt Cornelisse. Is het ook iets voor Nederland?
Spannend
Het verschil tussen de bekende staatsobligatie en het concept van de staatsbon is dat de laatste uitsluitend voor particulieren is bedoeld. “Als particulier kun je ook een deel van een staatsobligatie kopen, maar dat moet via een bank of een platform als DeGiro of Saxo, die hiervoor provisie rekenen. De Belgische staatsbon koop je daarentegen rechtstreeks bij de schuldbeheerder van de overheid.”
De Nederlandse overheid kan door haar hoge kredietwaardigheid voldoende geld ophalen bij investeerders, en heeft het geld van particulieren niet nodig, vervolgt Cornelisse. “Sterker nog, de Belgische overheid deelde mee dat ze de 22 miljard die ze met de staatsbon in augustus had opgehaald, nog niet heeft hoeven gebruiken, en dat deze euro’s zich nog in de staatskas bevinden.”
Waarom zou Nederland dan aan particulieren lenen? “Het lijkt me sterk dat de Nederlandse overheid aan haar eigen burgers een lagere rente zou betalen dan op haar andere obligaties, en er zo zelf veel profijt van zou hebben. Wel is het iets goedkoper om geld op te halen bij particulieren. Je hebt immers geen groep banken nodig die de uitgifte van de staatsbon op de financiële markt begeleidt, zoals bij een normale obligatie. Daarnaast zorgt een staatsbon voor diversificatie van je investeerdersgroep. Wanneer verschillende soorten investeerders, zoals pensioenfondsen, hedge funds en dus ook particulieren je leningen opkopen, ben je minder afhankelijk van een van die partijen. Maar waarschijnlijk zou het belangrijkste motief politiek van aard zijn: zorgen dat de Nederlandse consument kan profiteren van hogere rentes dan je op een spaarrekening krijgt bij bijvoorbeeld de ING, ABN AMRO of Rabobank.”