“Het zou gek zijn als we iets uitsluiten, alle opties liggen open”

Pensioenfonds Schoonmaak schaakt op verschillende borden. Als het om de korte termijn gaat, dan wil het fonds per 1 januari 2026 over op de nieuwe regels voor pensioen. De focus voor de langere termijn ligt op de ontwikkeling van een nieuwe strategie, met een nieuwe missie en visie voor 2028. Een gesprek hierover met bestuurder Tarik Uçar.

Wat beweegt bestuurders van de pensioenfondsen waarvoor APG werkt? En hoe beleven ze de huidige tijden waarin er van alles op hen afkomt? Veel fondsen gaan immers over (of zijn al over) op de nieuwe regels voor pensioen. Daarnaast is hun uitvoerder volop in transitie. In deze interviewreeks gaan we met hen in gesprek. Deze keer Tarik Uçar van Pensioenfonds Schoonmaak.

Pensioenfonds Schoonmaak is na PWRI en PPF APG het derde ‘APG-fonds’ dat overstapt op de nieuwe regels voor pensioen. Een noodzakelijke stap in een op dit moment hoogst onzekere wereld, erkent Uçar. “We staan in Nederland op een tweesprong met allerlei uitdagingen op bestaanszekerheid, veiligheid en klimaat. Uitdagingen die we als samenleving alleen verenigd aan kunnen pakken.”

Wat is jullie rol als fonds daarin?
“In eerste instantie zijn we er voor onze deelnemers en gepensioneerden. We proberen de pensioenregeling met zo laag mogelijke kosten en meest bijpassende beleggingen uit te voeren. We beleggen sowieso niet in bedrijven die mensenrechten of arbeidsnormen schenden. Als dat samengaat met beleggingen die bijdragen aan klimaat of veiligheid, dan is dat mooi meegenomen. Bovendien vragen wij alle partijen waar wij zaken mee doen om de Code Verantwoordelijk Marktgedrag te ondertekenen.”

Jullie hebben het transitie- en communicatieplan inmiddels bij DNB en de AFM ingediend. Hoe zijn die plannen ontvangen?
“Goed. Natuurlijk zijn er verbeterpunten, maar die zijn niet onoverkomelijk. Zo zijn er geen principiële bezwaren vanuit de toezichthouders. Ook APG zegt klaar te zijn voor de transitie van ons fonds naar de nieuwe regels. Bovendien ziet onze vermogensbeheerder Achmea Investment Management ook geen problemen. Kortgezegd, alle seinen staan op groen.”

NSC denkt daar in algemeenheid anders over. Deze partij slijpt nogmaals de messen met een amendement voor een referendum. Hoe kijk jij daarnaar als bestuurder van een fonds dat nog moet overstappen?
“Er wordt gesuggereerd dat wij alles in een avondje hebben beslist, zonder enige betrokkenheid van anderen. Dat is pertinent onjuist. Er is veel vergaderd, jarenlang. Alles is gewikt en gewogen. Iedereen werd erbij betrokken, van jong tot oud, van bonden tot deelnemers en van toezichthouders tot sociale partners. En dan de suggestie wekken dat er iets van mensen wordt afgepakt, dat helpt ons als samenleving niet. Wat ik nog erger vind is dat er in het kielzog hiervan mensen zijn die puur vanuit eigenbelang de onrust aanwakkeren. Dat vind ik ronduit kwalijk.”

Het zit je hoog.
“Op allerlei niveaus in de wereld zaaien er mensen tweespalt en onzekerheid, terwijl ze zich juist moeten bezighouden met oplossingen voor de daadwerkelijke problemen van onze generatie. Dat gebeurt mondiaal, maar ook in Nederland en ook op het pensioendossier. Dat doet mij wat.”

Hoe ziet jullie regeling er in hoofdlijnen uit?
“Wij hebben altijd ingezet op ouderdomspensioen, dat doen we in de nieuwe regeling ook. Onze deelnemers moeten een zo hoog mogelijke uitkering krijgen. Daarnaast is inkomenszekerheid ontzettend belangrijk voor onze deelnemers. Dus op het moment dat de uitkering is ingegaan moeten er wel hele gekke dingen gebeuren voordat de uitkering wordt verlaagd. Ook het partnerpensioen is een speerpunt, waarbij wij afwijken van de standaard in de pensioensector. Tot de pensioendatum ontvangen partners bij overlijden een bedrag ongeveer ter hoogte van de AOW tot hun pensioengerechtigde leeftijd. Dat geeft hen ook voor de pensioengerechtigde leeftijd namelijk een basisinkomen. Na hun 67ste krijgen ze dan een AOW-uitkering en stopt het partnerpensioen.”

Hebben jullie hier veel mee te maken?
“Schoonmaak is een zwaar beroep. Je ziet daarom dat onze deelnemers gemiddeld minder oud worden dan andere werkenden in Nederland. Dat geldt ook voor arbeidsongeschiktheid. Het percentage arbeidsongeschiktheid is vrij hoog in ons deelnemersbestand.”

Hoe ontwikkelt jullie deelnemersbestand zich?
“Wij hebben 120.000 actieven. Dat is een heel diverse groep met veel vrouwelijke schoonmakers, die werken onder meer in de kantorenmarkt. Ze verdienen zo rond de 125 procent van het minimumloon. Glazenwassers zijn vooral jonge mannen met een inkomen van ruim boven de 125 procent van het minimumloon. Daarnaast hebben we 40.000 gepensioneerden en 300.000 slapers.”

Is dit bestand een voldoende stevige fundering onder het bestaansrecht van jullie fonds?
“Ja, nu wel, met meer dan 6 miljard belegd vermogen. Ik verwacht dan ook niet dat we op korte termijn gaan liquideren en opgaan in een groter collectief. Maar we oriënteren ons wel op een nieuwe strategie.”

Nog een extra aandachtspunt dus. Hoe ziet de periode tot invaren eruit?
“De winkel blijft open, maar tegelijkertijd ben je die ook aan het verbouwen. Maar daar mag de deelnemer niets van merken. Daarnaast zien we dat de maatschappij verandert, de wereld verandert en het pensioenstelsel verandert. Daarom hebben we ons afgevraagd: past onze governance nog, passen onze missie en visie nog bij de toekomst? Die zijn we nu dus ook aan het herijken. Kijk alleen al naar de communicatie: we hebben nu bepaalde communicatiemiddelen ingericht, vooral op macroniveau. We hebben bijvoorbeeld Facebook, waarop veel van onze deelnemers zitten. Daar communiceren we generiek. Maar in het vernieuwde stelsel moet je juist deelnemers individueel aanspreken. Wat voor de een geldt, geldt voor de ander vaak niet. Dus hoe passend is dat dan nog? Maar we kijken ook naar de uitvoering: zit Pensioenfonds Schoonmaak nog op zijn plek bij APG? Of wil je meer samenwerken met andere fondsen of juist de uitvoering helemaal in eigen huis doen? Er zijn verschillende modellen mogelijk, daar kijken we allemaal naar.”

Het kan dus zijn dat jullie over twee jaar afscheid nemen van APG als uitvoerder?
“Alle opties liggen open. Het zou gek zijn als we bepaalde uitkomsten aan de voorkant al uitsluiten.”

In de tussentijd heeft ABP een visie op uitbesteding gepresenteerd waarin de voorkeur wordt uitgesproken voor een single client-strategie binnen vermogensbeheer en multi-client binnen pensioenadministratie. Hoe is die boodschap overgekomen bij jullie? 

“We wisten dat er iets speelde, waarbij verschillende scenario’s op tafel lagen. Dat APG in die visie voor pensioenadministratie meerdere klanten blijft bedienen is aan de ene kant fijn voor ons, aan de andere kant vraag ik mij wel af hoe dit zich verhoudt tot operational excellence. Kijk, je past je strategie aan om efficiënter te worden en kosten te besparen, maar lukt dat wel in een model waarin je toch twee operaties naast elkaar laat bestaan? Dat zal de toekomst uitwijzen. Maar natuurlijk spreekt kostenbewustzijn ons wel aan. Niet voor niets staat in onze missie dat wij als fonds streven naar betrokkenheid, begrijpelijkheid en betaalbaarheid van onze pensioenen.”

Hoelang geef je zelf nog vorm aan de toekomst van Pensioenfonds Schoonmaak?
“Over twee jaar loopt mijn tweede termijn af, ik ben dan acht jaar bestuurder geweest bij pensioenfonds Schoonmaak. Ik geloof sterk in diversiteit en dat verschillende invalshoeken en tijdige afwisseling van bestuurders het collectief sterker maken. Maar tot die tijd zal ik mij volledig inzetten om ons fonds over te brengen naar de nieuwe regels voor pensioen.”