Met de komst van ChatGPT vindt Artificial Intelligence (AI) plots zijn weg naar de huiskamer van de ‘gewone’ burger. AI is mainstream geworden. En de hele wereld stort zich erop. Wat betekent dit voor de financiële dienstverlening? Gaat het de manier van beleggen veranderen? Welke impact heeft het op klantcontact? En: is onze samenleving ethisch en juridisch eigenlijk wel klaar voor kunstmatige intelligentie? In deze reeks gaan we met experts van binnen en buiten APG op zoek naar de antwoorden.
In deel 1: Pieter Custers, Director Business Development & Community Development bij Brightlands Smart Service Campus.
Een absolute gamechanger. Zo kun je ChatGPT gerust noemen, zegt Pieter Custers. Hij houdt zich op de Brightlands Smart Service Campus (BSSC) in Heerlen en binnen de AI-hub Brightlands al langer bezig met de potentie van AI. Maar ook met de ethische en juridische implicaties ervan. De afgelopen weken dook Custers in de veelbesproken tool van bedrijf OpenAI. Net als de rest van de wereld overigens. De chatbot met generatieve kunstmatige intelligentie – waarbij de techniek dus in staat is iets nieuws te creëren op basis van bestaande data – wordt door hele volksstammen uitgeprobeerd en in de praktijk gebruikt. Ook de concurrentie, in bijvoorbeeld de vorm van Google, roert zich. En dat terwijl de ontwikkelingen op AI-gebied toch al jaren in beweging zijn. “Maar in het geval van ChatGPT is er een doorbraak. Je ziet dat de modellen nu rijp zijn en dat ze dus ook echt kunnen worden ingezet. Als je ermee aan de slag gaat, merk je ook wel degelijk dat dit anders is dan eerdere AI-software. Ik vergelijk het een beetje als de stap die Google Translate zette, toen het de vertalingen met deeplearning echt naar een hoger niveau tilde.”
Custers kan het weten. Hij verkent de mogelijkheden van kunstmatige intelligentie op dagelijkse basis. Hij is nauw betrokken geweest bij de oprichting van de AI-hub Brightlands, die in 2021 is gesticht door 20 grote werkgevers uit Limburg, met APG en BSSC als mede-initiators. Doel? Bedrijven, kennisinstellingen en andere organisaties in de regio die werken aan artificial intelligence en data science met elkaar verbinden. Want AI biedt veel mogelijkheden en kansen, stelt hij, maar om die optimaal én veilig te kunnen inzetten, zijn samenwerkingen zoals de AI-hub Brightlands hard nodig.
Vanwaar die noodzaak tot samenwerking?
“De ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie gaan héél snel. Veel sneller bijvoorbeeld dan de wet- en regelgeving hiervoor. En dat terwijl er tal van juridische, sociale en ethische componenten zitten aan het gebruik van AI. Je kunt het vergelijken met de ontwikkelingen op het gebied van smartphones: die gaan nog altijd als een speer. Zo snel dat we eigenlijk niet goed weten hoe we ermee moeten omgaan. We weten dat smartphones desastreus zijn voor onze aandacht, maar vreemd genoeg blijft het een discussie of ze wel of niet mogen worden toegelaten in de klas. Om maar een voorbeeld te noemen.
Dat moeten we bij AI zoveel mogelijk voor zijn. Door samenwerking tussen overheden, bedrijven, kennisinstellingen én burgers zijn we in staat om AI in te zetten op een manier die we als maatschappij verantwoord en nuttig vinden. En waarbij privacy wordt beschermd en discriminatie wordt voorkomen.”
Als wet- en regelgeving achterblijven op het wereldwijd gebruik, komen tools als ChatGPT dan eigenlijk niet te vroeg?
“Nee, want de tijd is rijp voor deze techniek. En de mogelijkheden die het biedt zijn gigantisch. Daar gaan we ook heel veel profijt van hebben. Denk aan administratief heavy werk, zoals dat van advocaten en juristen. Veel van hun werk bestaat uit het speuren naar precedenten. Intensief werk, waar AI op dit moment goed toe in staat is. Of denk aan programmeren: ChatGPT is in staat om te helpen bij het schrijven van code. En dat schijnt hij goed te doen. Ook in het klantcontact, bijvoorbeeld bij pensioenuitvoering, kan en gaat AI een gamechanger zijn. APG zet bijvoorbeeld al AI in bij het Klant Contact Center [lees hier meer over in de volgende aflevering van deze reeks, red.] Op al deze vlakken en meer kan AI waardevolle ondersteuning bieden.”
Ondersteuning bij werk of vervanging ván werk? AI wordt door velen ook als een bedreiging voor hun werk gezien.
“We moeten AI veel meer gaan zien als een extra instrument dat we kunnen inzetten. Een verrijking, in plaats van een vervanging. Natuurlijk kan het bepaalde taken overnemen, ook taken die door mensen worden gedaan. Maar daardoor komt er ook tijd en ruimte vrij voor andere zaken. Het gaat er nu meer om: wie is het creatiefst met input.
Zie het zo: eind jaren negentig was je een dag bezig het maken van één webpagina, nu lukt dat dankzij handige tools in vijf minuten. Je zou wel gek zijn als je het nog op die oude manier doet. AI doet wat dat betreft hetzelfde: je maakt de mogelijkheden voor veel mensen veel groter. Dat biedt ook serieus perspectief voor minder ontwikkelde landen. Als het op een goede manier in de markt wordt gezet, natuurlijk. De behoefte aan democratizing – het vrijelijk beschikbaar stellen en houden van de techniek – is dan ook groot. Hiermee heeft AI de potentie om de macht eerlijker te verdelen.”
