APG wil een organisatie zijn waar iedereen zichzelf kan zijn. Altijd, het hele jaar door. Maar bij gelegenheid, zoals Pride Amsterdam, geven we er graag wat extra aandacht aan. Collega Erik neemt ons mee in wat er schuilgaat achter het vrolijke feestgedruis van dit jaarlijkse event.
We staan aan de vooravond van Pride Amsterdam. Een periode vol feest, gezelligheid en waarin we vieren hoe ver we gekomen zijn. Een feest waarin we volledig onszelf zijn. Om te laten zien dat het hier mag en kan, en Nederland daarom een geweldig land is om in te wonen. Het land dat als eerste ter wereld het homohuwelijk invoerde. Maar we vieren Pride ook omdat het nodig is. We zijn er namelijk nog niet. Want Pride is meer dan een goed feest. Achter al die vrolijke gezichten zit vaak een verhaal. Pride is óók een protest voor gelijke rechten voor de wereldwijde regenboogcommunity.
Dit jaar liep ik mee met Rotterdam Pride. Een groot feest, met veel saamhorigheid. En met allerlei groepen mensen, waarbij de groep LHBTQIA+-vluchtelingen de meeste impact op me had. Hun verhaal over wat er met hen gebeurt in hun thuisland en hoe blij en uitbundig ze hier zichzelf durfden te zijn, was ontroerend. Maar ook hier in Nederland blijkt de sfeer te veranderen. Zo werd pas op het laatste moment de route bekendgemaakt, vanuit veiligheidsoverwegingen. Er gebeurde niks, maar daar schrik je toch van. Dat het geen koek en ei is, ervoeren Feyenoord en zijn LHBTQIA+-supporters ook. Feyenoord hees voor het eerst de regenboogvlag. Een historisch moment. De haat die er online van de eigen achterban ontstond ook richting mensen die het steunden, zoals ik, was ongekend, schokkend en liet zien waarom dit statement nodig is.
In de voetbalwereld is sowieso veel homofoob gedrag. Denk bijvoorbeeld aan de spreekkoren. Vaak hoor je: ‘het is niet tegen de homo’s bedoeld, maar tegen de tegenstander’. Ze lijken niet te snappen wat de impact hiervan is op mensen die het zijn, op acceptatie en op kinderen. Twee jaar geleden nam ik het zoontje van een vriendin en zijn vriendje mee naar FC Utrecht-PSV. Tijdens de wedstrijd komt het spreekkoor waar ik bang voor was. De mannetjes kijken mij verschrikt aan met een gezicht van ‘dit mogen ze toch niet zeggen?, doet dit je geen pijn?’. Ik zeg snel: ‘luister maar niet, het is zo voorbij’. Ik houd van voetbal, maar dit soort dingen trek ik slecht. Woorden doen er toe!
Helaas is het ook buiten het voetbal meer zichtbaar. In mijn woonplaats werd ik laatst uit het niets uitgescholden met homofobe uitspraken. En dezelfde week werd er door twee meiden luidruchtig veroordelend over mijn man en mij gesproken, terwijl we gewoon naast elkaar op straat liepen.
Maar ook dichterbij, zelfs binnen onze organisatie, zijn er weleens discussies en uitspraken die me raken. Ben ik dan te gevoelig? Moet ik het me niet aantrekken? Misschien, maar als je je onfatsoenlijk gedraagt en mensen veroordeelt op basis van hun identiteit en geaardheid, ben je voor mij af. Hoe de uitspraken ook bedoeld zijn. Hoe uitspraken of gedrag overkomen bij de ander, bepaalt degene die het ervaart, niet degene die het zegt. Er met elkaar over spreken, het goedpraten of dat ik misschien met dergelijke collega’s deel wat het met mij deed, liet mij terugdenken aan nare ervaringen van 8 jaar geleden. De emoties kwamen weer.
Toen mijn man en ik elkaar 9 jaar geleden leerden kennen in Valencia, liepen we daar hand in hand, zichtbaar verliefd. We liepen langs stadion Mestalla en duizenden supporters. Ik was alert. Mijn man zei: maak je geen zorgen, dat kan hier. En dat bleek ook, een heerlijk gevoel. In Nederland liepen we later ook af en toe hand in hand. Dat was spannend, maar we deden het gewoon, net als elkaar af en toe een kus geven. Dit was echter snel voorbij.
Wat een feestelijk moment had moeten zijn, werd een moment dat ik me nu nog als de dag van gisteren herinner. We zouden die avond uit eten gaan en namen de trein. We waren aan het kletsen en ik gaf mijn man een korte kus. Een jongeman liep op dat moment voorbij en flipte. Hij begon ons uit te schelden, te bespugen en te bedreigen. Het was heel beangstigend. Medepassagiers probeerden te helpen. Aangekomen op het station, ging de dader door het lint, sloeg de gearriveerde politie en ging ervandoor. Geschokt stonden we op het perron, kregen steun en er werd ons geadviseerd aangifte te doen. Mijn man zei geschokt: ik dacht dat Nederland zo tolerant was..
Op het politiebureau volgde opnieuw een bizarre situatie. We werden totaal niet serieus genomen. Of we het niet te veel hadden uitgelokt. Dat terwijl we er getuigen waren en meneer zelfs agenten had neergeslagen. Vervolgens zei de agent, toen mijn partner geen ID-bewijs bij zich had, dat hij daarvoor een boete kon krijgen. Terwijl we net bedreigd waren. Toen ik vroeg om een agent van de roze-in-blauw-politie (hiervan hing een poster in de hal), zei hij dat hij daar nooit van gehoord had.
Maanden later werd er contact met ons opgenomen voor mediation. Niet voor ons, maar voor de dader. Want hij had het niet zo bedoeld, had een vervelende situatie thuis gehad en omdat we beiden Feyenoordfan waren. Geen enkele empathie en interesse in ons. Wij moesten het gesprek aangaan met iemand waarvan we nog dagelijks bang waren. Uiteindelijk werd de dader opgesloten, omdat hij al eerder iets gedaan had.
Sinds dat moment, 8 jaar geleden, lopen mijn man en ik niet meer hand in hand. We tonen amper nog affectie naar elkaar in het openbaar. Door de angst, doordat je geen zin hebt continu te moeten nadenken wat je doet en dat mensen op een of andere manier iets doen wat je kan raken.
Ik merk dat dat heel veel mensen geen idee hebben wat LHBTQIA+’ers meemaken en accepteren wat niet oké is. De laatste tijd besef ik dan ook steeds meer hoe ik me anders gedraag, alleen omdat ik getrouwd ben met een man. In het dagelijks leven, zoals welke serie ik kijk in de trein en wie er dan naast me zit. 1,5 jaar geleden kochten we een nieuwe huis. Bij de zoektocht hielden we sterk rekening in welke stad en wijk. Voelden we ons er veilig? En niet op de begane grond! Want als ik thuis ben, wil ik volledig mezelf kunnen zijn en niet bang moeten zijn dat iemand me ziet en veroordeelt. En wanneer we op vakantie gaan, gaan we alleen naar landen die mijn liefde voor mijn partner niet als zondig of crimineel ervaren.
Overal in de wereld staan mensenrechten onder druk en neemt de agressie en onbegrip tegen de queer-community toe. Dit wordt bevestigd door de dodelijke aanslag in juni in een LHBTQIA+-bar in Oslo, de transrechtendiscussie in het VK en de abortusuitspraak in de VS, waar al wordt gezegd dat de rechten van LHBTQIA+’ers het volgende onderwerp van het Supreme Court wordt. Maar zie ook al de ‘don’t say gay’-wetgeving in Florida’*. En dat in de VS, waar de Pride is ontstaan. Ruim 50 jaar geleden werd in New York de homobar Stonewall Inn ontruimt. De LHBTQIA+-community vocht terug toen de politie voor de zoveelste keer gewelddadig optrad. Dit was de start van de Pride. Een protestmars, voor gelijke rechten, gelijke behandeling en dat het geweld moest stoppen.
Een Pride is er om te laten zien dat het nodig is en mensenrechten niet een gegeven zijn. In veel landen is er geen Pride, omdat het verboden is. In veel landen gaan LHBTQIA+’ers met gevaar voor eigen leven de straat op om te vechten voor hun rechten. In Amsterdam vieren we komende 1,5 week de Pride voor hen, en voor onszelf.
Ik loop over het hartverwarmende regenboogpad bij Amsterdam Sloterdijk, en denk aan de jongere generatie voor wie genderidentiteit en romantische voorkeur amper een issue is. Het laat me dromen over een tijd dat we de Pride niet meer nodig hebben. Een tijd dat ik op straat hand in hand kan lopen met mijn man zonder bang te zijn, bekeken of uitgescholden te worden. Dat ik zonder gedoe kan genieten van een voetbalwedstrijd in het stadion. Een tijd dat LGBTQIA+ zijn genormaliseerd is en iedereen het leven leeft zoals zij dat zelf willen, waar ook ter wereld. Een tijd dat Pride geen protest meer is. Een tijd dat liefde overwint.
Vier met ons mee, waar je ook bent! Want Pride is niet alleen nodig, maar vooral ook erg leuk.
Happy Pride!
*Wetgeving die scholen verbiedt met kinderen over gender of seksuele geaardheid te praten.
#filmtip: film Pride (2014) o.a. KPN, apple