APG gaat vanaf half juni repo-transacties verhandelen via het in Frankfurt gevestigde handelsplatform Eurex. Maar wat zijn repo-transacties eigenlijk, en waar dienen ze voor? We vragen het Jan Mark van Mill, Head of Treasury & Trading bij APG.
Een belegger heeft op korte termijn geld nodig voor kortlopende verplichtingen, zoals onderpand- en betalingsverplichtingen die voortkomen uit bijvoorbeeld rente- en valuta-afdekking. Daarvoor houdt de belegger kasmiddelen (ook wel ‘cash’ genoemd) aan. Deze liquiditeitenbuffer kan niet bij één bank worden aangehouden en wordt dus op dagbasis in de markt belegd. Voor het beheer daarvan maakt APG namens zijn pensioenfondsklanten gebruik van verschillende instrumenten, waaronder deposito’s en kortlopende obligaties. Het belangrijkste instrument is echter de repo-transactie.
Repo staat voor repurchase agreement, legt Van Mill uit. “Bij een repo-transactie geven wij namens een van onze pensioenfondsklanten cash aan een tegenpartij, meestal een bank. In ruil daarvoor krijgen wij van de bank onderpand in de vorm van een staatsobligatie. Aan het eind van de transactielooptijd krijgen wij de cash terug en de bank de staatsobligatie, en wordt de verschuldigde rente verrekend.” Doordat de bank onderpand geeft op de lening is er minder risico voor de tegenpartij waar de lening uit staat.
Centrale tegenpartij
Een repo-transactie komt in verschillende verschijningsvormen. “Tot nu toe deden wij alleen bilaterale repo-transacties, waarbij de directe tegenpartij altijd een bank is. De transacties die we vanaf half juni via Eurex gaan doen, zijn zogeheten cleared repo-transacties. Dat betekent dat er tussen onze pensioenfondsklant en de bank een handelsplatform, of clearing house, zit. In dit geval Eurex. Op het handelsplatform komen de bank en wij een prijs overeen, waarna we de transactie aanbieden aan Eurex. Die controleert of het pensioenfonds en de bank aan alle verplichtingen voldoen. Als dat zo is, komt de transactie tot stand tussen enerzijds het pensioenfonds en Eurex en anderzijds tussen Eurex en de bank.”
Veel voordelen
Eurex wordt ook wel een centrale tegenpartij genoemd, oftewel een CCP, dat staat voor central (clearing) counterparty. “Die regelt alle transacties en is daarmee de spin in het web van de financiële markt. Het voordeel van deze vorm van repo-transacties, dus met een CCP, is dat we niet langer een bank als tegenpartij te hebben, met als risico dat de bank omvalt. Denk bijvoorbeeld aan Lehman Brothers aan het begin van de kredietcrisis. De kans dat een CCP failliet gaat is daarentegen nagenoeg nihil.” Naast het voordeel dat een pensioenfonds minder risico loopt, zijn de tarieven voor repo-transacties via een CCP ook aantrekkelijker dan bij interbancaire repo-transacties. Verder heeft APG er als uitvoerder baat bij, omdat de transacties via Eurex volledig zijn geautomatiseerd. Daardoor zijn ze efficiënter en bestaan er minder operationele risico’s.
Smeerfunctie
Per dag doet APG tientallen repo-transacties voor al haar pensioenfondsklanten samen, aldus Van Mill. De looptijd ervan is doorgaans een dag en maximaal een week. In totaal beheert APG tussen de 15 en 25 miljard euro aan liquiditeiten voor zijn pensioenfondsklanten. “Repo-transacties vormen een heel belangrijk element in het vermogensbeheer van een pensioenfonds. Je zou het de smeerfunctie kunnen noemen omdat alles bij elkaar komt in het liquiditeitsmanagement: alle kasstromen van de fondsen maar ook de pensioenuitkeringen en het rechtenbeheer. In dit perspectief vormt deelname aan Eurex een uitbreiding van ons palet aan instrumenten voor het beheer van de kasstromen. Dat is ook nodig want het wordt lastiger en lastiger om geld in de markt weg te zetten. Dat komt doordat banken in toenemende mate terughoudend zijn als het gaat om repo-transacties. Hun toezichthouder is namelijk kritisch op het risico dat banken hierbij lopen. Het is voor hen wel aantrekkelijk geld van ons te blijven accepteren als dat via een partij als Eurex gaat, die dan het risico loopt.”
Van oudsher was de markt voor cleared repo’s alleen toegankelijk voor banken. “Sinds enkele jaren is de markt opengesteld voor andere partijen, zoals pensioenfondsen, verzekeraars en gemeenten. Dit betekent dat wij door onze deelname aan Eurex in één keer toegang hebben tot een breed aanbod aan partijen die op zoek zijn naar cash of juist ergens cash willen plaatsen. Dat is een groot voordeel, temeer omdat we door nieuwe wet- en regelgeving te maken krijgen met strengere kapitaalvereisten voor banken. Het is dus van belang dat we een groot en divers palet aan instrumenten en tegenpartijen van liquiditeit tot onze beschikking hebben.”