Stelling: We kijken steeds minder naar elkaar om
Nazima: “In onze cultuur – de Hindoestaanse – is solidariteit een groot goed. Onze tradities komen uit de Indiase en de Surinaamse cultuur, gemengd met de Nederlandse cultuur. In de Hindoestaanse cultuur is het heel gebruikelijk dat ouderen en jongeren voor elkaar zorgen. Shanna en Lorenzo hebben geholpen bij de verzorging van hun overgrootopa en overgrootoma toen die ouder werden en in een verzorgingshuis terechtkwamen; dat was vanzelfsprekend. In dat verzorgingshuis zag ik wel veel eenzame ouderen. Toch vind ik over het algemeen niet dat we steeds minder naar elkaar omkijken. Integendeel.”
Lorenzo: “Dat ben ik met mijn moeder eens. Kijk maar naar de pandemie. Mensen bekommerden zich toen juist om elkaar. Ik denk dat het ons als mensen dichter bij elkaar heeft gebracht omdat we hebben ervaren hoe het is om van elkaar afgezonderd te zijn.”
Shanna: “Juist. Dingen die we eerder voor lief namen werden plots bijzonder. Ik denk dat we simpel menselijk contact nu extra waarderen.”
Nazima: “We leven wel in een land waarbij iedereen bezig is met ‘hoe kan ik het zo goed mogelijk hebben voor mezelf en mijn gezin?’ We streven allemaal naar een hogere welvaart, goed-beter-best. Dat is niet per se slecht, zolang het maar niet ten koste gaat van onze naastenliefde. Ik probeer dat in mijn gezin altijd voorop te stellen. Zorg voor jezelf, maar ook voor elkaar.”
Stelling: In Nederland liggen we achter qua vrouwenemancipatie
Nazima: “Ik vind dat we het grotendeels goed doen. We hebben instituten als de SER, en vanuit de overheid zijn er allerlei richtlijnen om vrouwen goed mee te laten doen. Ik vind het goed dat we hier de keuze hebben om bijvoorbeeld in deeltijd te werken. Overall gaat het hartstikke goed. Maar er is zeker nog ruimte voor verbetering, zodat iedereen mee kan doen ondanks de verschillen. Dan doel ik op man/vrouw, kleur, achtergrond of religie. Gelukkig is met #MeToo-achtige kwesties al een verandering gaande. We kunnen er samen voor zorgen dat het niet vanzelfsprekend is dat mannen overwicht hebben – waarbij ik doel op de zogenoemde zeven vinkjes. Ik denk dat wij door hoe we onze kinderen opvoeden het verschil kunnen maken voor de toekomst. Het verleden kunnen we niet veranderen, maar we kunnen er wel van leren en zelf de wereld een beetje mooier proberen te maken.”
Shanna: “Ik vind ook dat we al goed op weg zijn, maar we zijn nog niet waar we moeten zijn. Straatintimidatie is bijvoorbeeld nog een groot probleem. Het respect voor vrouwen laat hier en daar nog wat te wensen over.”
Lorenzo: “Er zijn dingen die beter kunnen ja. Zo zijn er in Nederland nog veel te weinig vrouwen op topposities. En het ergste is dat er nog altijd een loonkloof bestaat tussen mannen en vrouwen. Vrouwen zouden natuurlijk evenveel moeten verdienen als mannen.”
Nazima: “Het maakt me trots dat mijn zoon dat zegt.”
Stelling: De kloof tussen arm en rijk zal alleen maar groter worden
Nazima: “Ik hoop het echt niet. We zijn een welvarend land; niemand zou hier in armoede moeten leven.”
Lorenzo: “Ik denk en vrees wel dat die kloof alleen maar groter wordt. Nu alles zoveel duurder is geworden, komen steeds meer mensen in de problemen.”
Shanna: “Je leest zoveel verhalen over mensen die niet eens hun gasrekening meer kunnen betalen. Verschrikkelijk dat we dat in Nederland moeten meemaken.”
Lorenzo: “Wel positief is denk ik dat er tegenwoordig nieuwe manieren zijn om geld te verdienen. ‘Rijkdom’ is voor iedereen bereikbaarder geworden nu ook de gewone man vrij eenvoudig kan beleggen in aandelen of een webshop kan opzetten.”
Stelling: Een goed leven is in Nederland voor iedereen haalbaar
Nazima: “Ja, dat denk ik wel. Als je je open en nieuwsgierig opstelt, goed je best doet met opleidingen en werkt, geloof ik dat je kansen krijgt en kunt pakken. Niets komt vanzelf, maar als je goed je best doet, is een goed leven voor iedereen bereikbaar. Al is het niet vanzelfsprekend. Ik zie ook dat er in Nederland jammer genoeg veel armoede is en dat bijvoorbeeld sommige ouderen niet rond kunnen komen. Gelukkig zijn er instanties die helpen, zoals de Voedselbank, maar het zou nog mooier zijn als dat niet meer nodig zou zijn.”
Shanna: “Ik denk ook zeker dat als je onderwijs volgt, je jezelf kunt opwerken in de samenleving. Iedereen heeft in principe de kans zichzelf te ontwikkelen en er iets van te maken, al is dat voor de een misschien wat makkelijker dan voor de ander.”
Lorenzo: “Ik sluit me daarbij aan. Er is op dit moment zoveel werk dat iedereen die in staat is tot werken in theorie makkelijk een baan moet kunnen vinden. Misschien hebben we het op een bepaalde manier wel té goed in Nederland. Veel mensen kunnen hier rondkomen terwijl ze maar vier dagen per week werken, terwijl dat in andere landen soms wel zes dagen per week is.”
Stelling: De jeugd van tegenwoordig heeft het te goed
Shanna: “Hmm, ik geloof dat de jongeren van nu wel een beetje de hardewerkersmentaliteit missen die er vroeger was. Stagiairs op mijn werk zijn soms echt minder serieus, ze hebben zo’n houding van ‘het zal allemaal wel’. Dat heeft iets verwends.”
Lorenzo: “Ik vind dat de jeugd het niet te goed heeft. In zekere zin zijn we zelfs een pechgeneratie. Een huis kopen is voor ons bijvoorbeeld veel moeilijker dan voor voorgaande generaties.”
Nazima: “Daar heb je gelijk in. De jeugd van tegenwoordig heeft het goed, maar niet té goed.”
Stelling: Technologische vooruitgang is per definitie goed
Nazima: “Wel als je kijkt naar wat er tegenwoordig mogelijk is in de medische wereld. Maar het kan eng worden als robotica menselijk gedrag gaat overnemen. Een pop als vervanging voor je partner bijvoorbeeld, moeten we dat willen? Het moet ook niet ten koste gaan van banen. Als alles zo wordt geautomatiseerd dat mensen niet meer nodig zijn, is dat funest voor sociaal contact.”
Shanna: “Zelfscankassa’s zijn al heel onpersoonlijk. Vroeger maakte je nog een praatje met de caissière, nu hoef je niemand meer te spreken. Waar eindigt dit?”
Lorenzo: “Ik ben wel een voorstander van technologische vooruitgang. Kijk naar wat er in de afgelopen dertig jaar al allemaal is uitgevonden. Het heeft veel dingen makkelijker en efficiënter gemaakt.”
Nazima: “Technologische innovatie is goed. Als je ziet wat er allemaal mogelijk is waardoor we bijvoorbeeld de wereld schoner en duurzaam kunnen maken, de medische vooruitgang enzo, dan is het goed. Maar we moeten ons wel afvragen: waar ligt de grens, hoe ver willen we gaan? Dat is denk ik een ethisch vraagstuk.”
Stelling: Vroeger was alles beter
Nazima: “Alles was anders; niet per se beter.”
Lorenzo: “Ik denk dat ik de huidige tijd juist fijner vind. Ja, er zijn allerlei crises, maar we hebben het nog altijd beter dan mensen het vroeger hadden.”
Shanna: “Ik vind wel dat het lijkt alsof er vroeger veel meer tijd was. We zitten in een sneltrein en hebben haast nooit tijd voor onszelf of om even iets leuks te doen. Hopelijk heeft de coronapandemie ons doen beseffen hoe waardevol bepaalde dingen zijn. Misschien brengt dat verandering.”
Nazima: “Daar heb je een punt ja. Je moet nu echt tijd in je agenda blokken voor persoonlijk contact. We willen overal zijn, overal meedoen. En door technologische ontwikkelingen kún je ook veel meer doen. Maar zolang we oog hebben voor de mensen om ons heen, onze geliefden, vrienden, familie en naasten, is het altijd goed.”
