Actuele kwesties op het gebied van economie, (verantwoord) beleggen, pensioen en inkomen: iedere week geeft een expert van APG een helder antwoord op de vraag van de week. Deze keer: macro-econoom en expert strateeg Charles Kalshoven over de vraag of cryptovaluta een belangrijk deel gaan uitmaken van ons financiële stelsel.
De Amerikaanse beurswaakhond Securities and Exchange Commission (SEC) gaf vorige week toestemming om beleggingsfondsen in bitcoins te noteren. Dit gebeurt via beurstrackers, de zogeheten ETF’s, dat staat voor ‘exchange-traded funds’. Zo kan worden belegd in bitcoins zonder de cryptomunt zelf te bezitten. Dit kon al in onder meer de EU, Canada en Australië, maar nu het ook op de grootste kapitaalmarkt ter wereld mogelijk is, leidt dit tot de vraag of cryptovaluta een belangrijk deel gaan uitmaken van ons financiële systeem. Kalshoven denkt van niet. “Cryptomunten, of in ieder geval de bitcoin, waren ooit bedoeld als alternatief voor het bestaande financiële stelsel, in de tijd dat banken vanwege de laatste financiële crisis allesbehalve populair waren. Het idee van bitcoin-bedenker Satoshi Nakamoto was dat als mensen elkaar voldoende zouden vertrouwen – door een decentraal systeem en cryptografie – banken buitenspel zouden komen te staan.”
Lastig om waarde te bepalen
De ironie is nu juist dat de bitcoin eigenlijk is ingekapseld in het reguliere financiële stelsel, vervolgt Kalshoven. “Banken doen meer dan alleen betalingen. Ze vervullen ook een belangrijke intermediaire functie. Mensen brengen er hun spaargeld naartoe, nemen er een hypotheek voor hun woning of een lening voor hun bedrijf. Natuurlijk zijn er in het verleden dingen misgegaan bij banken, vaak vanwege te hoge schulden en te soepele regels of toezicht. Maar alle fouten die door banken in de afgelopen honderd jaar zijn gemaakt, zijn nu door cryptobedrijven in meer of mindere mate overgedaan. Denk maar aan het schandaal rond cryptobeurs FTX, die omviel vanwege een te hoge schuldenberg en fraude. Er werd misbruik gemaakt van het feit dat er te weinig of helemaal geen toezicht was, en dan kun je wachten op ongelukken.”
Dankzij de ETF in bitcoin, aangeboden door vermogensbeheerder BlackRock, wordt beleggen in deze cryptomunt wel makkelijker. Het neemt bijvoorbeeld de zorg weg dat je de sleutel tot je digitale ‘wallet’ met daarin je cryptomunten kwijtraakt. “Dat regelt BlackRock nu allemaal, en ook nog tegen een lage vergoeding. Maar de vraag blijft waarom je in bitcoins zou willen beleggen. Wat is de waarde ervan, en wat kun je ermee? Als je belegt in woningen, dan weet je dat die elke maand huur opleveren. Op basis van de rente en risicopremie weet je als belegger ongeveer wat de waarde is van woningen in je portefeuille.” Iets soortgelijks geldt voor beleggen in aandelen, waarvan de waarde kan worden bepaald op basis van de verwachte economische groei, bedrijfswinsten en dividend. “Op die manier stel je als langetermijnbelegger een robuuste, gediversifieerde portefeuille samen.”
In het geval van bitcoins ontbreekt een inkomstenstroom, wat het lastig maakt de fundamentele waarde ervan vast te stellen, aldus Kalshoven. “De waarde wordt dan bepaald door het aanbod, dat bij bitcoins al bekend is, en vooral de vraag. Die kan worden bepaald aan de hand van de hoeveelheid nuttige toepassingen van cryptomunten. Daar heeft men het al jaren over, maar als betalingssysteem is crypto bijvoorbeeld traag en duur. In El Salvador, waar de bitcoin een wettig betaalmiddel vormt, lijkt het ook niet storm te lopen met deze munt.”