“Het pensioensysteem was lastig vol te houden op de manier waarop we dat nu doen, met een rente die op nul staat. Daar is het systeem gewoon niet voor ingericht,” aldus Onno Steenbeek, Managing Director Strategic Portfolio Advice bij APG en hoogleraar aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. In een nieuwe podcast van Jort Kelder gaat hij in gesprek over het aanstaande pensioencontract.
In de AXA IM Bootcamp podcast, die op 1 september 2020 wordt uitgezonden, voelt Kelder een aantal experts aan de tand over het nieuwe pensioencontract. Behalve Onno Steenbeek werden ook Cees Harm van de Berg (Director Investment bij Willis Towers Watson) en Chris Iggo (Chief Investment Officer bij AXA IM) gevraagd om hun expertise te delen.
“Het valt me op dat Wouter Koolmees (Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, red.) het er vaker over heeft dat het pensioen omhoog kan, dan omlaag”, merkt Jort Kelder in de eerste tien minuten van de podcast op. Onno Steenbeek: “In de praktijk zal dat waarschijnlijk ook zo zijn, dat het vaker omhoog gaat dan naar beneden. Maar als je nu eerlijk bent, ook in de afgelopen jaren is het pensioen maar bij een paar pensioenfondsen substantieel naar beneden gegaan. Ja, dat komt omdat pensioenfondsen de pijn voor zich konden uitschuiven. Maar het is niet zo dat we nu naar een ‘casinopensioen’ gaan en dat we dáárom moeten gaan korten. Veel pensioenfondsen staan er beroerd voor, en die korting zal verwerkt moeten worden in de nieuwe pensioenen. Maar het is waar: We gaan nu naar een systeem waarbij meer risico’s bij de deelnemer worden gelegd”.
Valse start
In het gesprek gaat Onno onder andere in op de link tussen het contract en mogelijke kortingen. “Als er een pensioenkorting komt, dan zal die geassocieerd worden met het nieuwe pensioencontract. Die kortingen zouden er ook zonder dit akkoord zijn gekomen, ze zijn onvermijdelijk. Maar het is wel een risico dat het een valse start is voor het nieuwe pensioencontract.”
Het verwerken van het nieuwe contract in de administratiesystemen blijkt een flinke kluif voor pensioenuitvoerders, zo stelt Onno. Maar daarna wordt die administratie wel eenvoudiger: “Er worden militaire operaties opgezet om binnen de uitvoeringsorganisatie alles klaar te maken voor die nieuwe werkelijkheid. Er is ons veel aan gelegen om ons aan die termijn van 5,5 jaar te houden” (1 januari 2026 moeten alle pensioenfondsen zijn overgestapt op het nieuwe contract, red.).
Vaag
Kan het Nederlandse pensioenstelsel met deze wijziging tot de beste drie stelsels van de wereld gerekend worden? Onno: “Andere landen verklaren ons totaal voor krankjorum dat we überhaupt iets veranderen. Maar het systeem was lastig vol te houden op de manier waarop we dat nu doen, met een rente die op nul staat. Daar is het systeem gewoon niet voor ingericht.”
Gevraagd naar de voor- en nadelen van het nieuwe pensioencontract: “We hebben de afgelopen tien jaar al meerdere akkoorden gesloten in de politiek, maar uiteindelijk bleek dat allemaal toch wat vaag te zijn. Nu ligt er echt iets wat concreter is, maar het is wel een stip aan de horizon. We moeten het hebben over de transitie ernaartoe, want er zijn nog heel veel vragen onbeantwoord.”
De AXA IM Bootcamp kun je hier terugkijken.